Xạ trị là một trong những phương pháp điều trị phổ biến mang lại hiệu quả cao trong điều trị ung thư cổ tử cung. Nhờ ứng dụng tia năng lượng cao, xạ trị giúp tiêu diệt tế bào ung thư, giảm triệu chứng và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh. Để hiểu rõ hơn về phương pháp xạ trị, chi phí bao nhiêu tiền và cách giảm tác dụng phụ khi điều trị, bạn hãy theo dõi nội dung bài viết dưới đây.
Xạ trị ung thư cổ tử cung là gì?
Xạ trị trong điều trị ung thư cổ tử cung là kỹ thuật sử dụng tia bức xạ có năng lượng cao nhằm tiêu diệt hoặc làm suy yếu khả năng phát triển của tế bào ác tính. Thông thường, tia X sẽ được tập trung chính xác vào vùng có khối u hoặc những vị trí mà tế bào ung thư đã lan tới. Toàn bộ quá trình được xây dựng kế hoạch kỹ lưỡng, nhằm hạn chế tối đa tác động không mong muốn đến các mô khỏe mạnh xung quanh.
Xạ trị ung thư cổ tử cung bằng máy gia tốc tuyến tính hiện đại
Tác dụng của phương pháp xạ trị
Xạ trị đóng vai trò quan trọng trong điều trị ung thư cổ tử cung, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người bệnh:
- Là phương pháp then chốt trong phác đồ, giúp tiêu diệt tế bào ác tính và kiểm soát bệnh.
- Sử dụng chùm tia năng lượng cao để phá hủy DNA của tế bào ung thư, khiến chúng ngừng phát triển và dần bị loại bỏ.
- Giúp thu nhỏ khối u, tạo điều kiện thuận lợi cho phẫu thuật hoặc nâng cao hiệu quả khi kết hợp cùng hóa trị.
- Có khả năng ngăn ngừa tế bào ung thư lan rộng đến hạch bạch huyết hoặc các cơ quan khác.
- Hỗ trợ giảm triệu chứng khó chịu như chảy máu, đau đớn, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn trong quá trình điều trị.
- Khi kết hợp với các phương pháp khác, xạ trị góp phần cải thiện tiên lượng sống và nâng cao hiệu quả điều trị lâu dài.
Xạ trị ung thư cổ tử cung giúp thu nhỏ và tiêu diệt khối u, ngăn chặn tế bào ác tính phát triển
Khi nào cần xạ trị?
Xạ trị là một trong những phương pháp điều trị quan trọng trong ung thư cổ tử cung, đặc biệt khi bệnh đã lan rộng hoặc không thể phẫu thuật được.
Ở giai đoạn sớm, nếu người bệnh không đủ điều kiện phẫu thuật (do tuổi cao, bệnh lý nền, hoặc mong muốn bảo tồn cơ quan), bác sĩ có thể chỉ định xạ trị thay thế. Ở giai đoạn tiến triển (từ IIb trở lên), khi khối u đã lan ra ngoài cổ tử cung hoặc hạch vùng chậu, xạ trị thường được kết hợp với hóa trị để tiêu diệt tế bào ung thư và kiểm soát sự lan rộng của bệnh.
Mục tiêu của xạ trị là tiêu diệt tế bào ác tính còn sót lại, thu nhỏ khối u và giảm nguy cơ tái phát, đồng thời cố gắng hạn chế tối đa các tác dụng phụ. Trong quá trình điều trị, các tia bức xạ năng lượng cao được tập trung chính xác vào vùng có khối u. Việc định hướng chuẩn xác này giúp tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả mà vẫn hạn chế ảnh hưởng đến mô lành. Xạ trị đặc biệt phát huy tác dụng ở giai đoạn sớm, khi bệnh còn khu trú tại một vị trí trong cơ thể.
Khi ung thư cổ tử cung ở giai đoạn tiến triển, xạ trị giúp kiểm soát triệu chứng và kéo dài thời gian sống
*Bạn thắc mắc nên xạ trị ung thư cổ tử cung bao nhiêu lần? Hãy để chuyên gia của Bệnh viện Đại học Phenikaa đánh giá cụ thể và tư vấn dựa trên tình trạng của bạn. Liên hệ ngay hotline: 1900 886648 (tư vấn miễn phí) để được hỗ trợ sớm nhất.
Các phương pháp xạ trị phổ biến
Trong phác đồ điều trị ung thư cổ tử cung, xạ trị đóng vai trò quan trọng, có thể thực hiện theo nhiều kỹ thuật khác nhau tùy vào tình trạng bệnh.
1. Xạ trị ngoài
Xạ trị chiếu ngoài (EBRT) là phương pháp dùng máy chiếu tia bức xạ từ bên ngoài cơ thể vào cổ tử cung, hạch bạch huyết hoặc các cơ quan cần điều trị. Cách thực hiện tương tự chụp X-quang nhưng với liều tia mạnh hơn.
Trước khi chiếu, người bệnh sẽ được chụp CT để xác định chính xác vị trí. Mỗi lần chiếu chỉ vài phút, song việc căn chỉnh có thể mất đến 45 phút. Liệu pháp này hoàn toàn nhẹ nhàng và không gây đau.
EBRT thường kết hợp với hóa trị (hóa xạ trị ung thư cổ tử cung đồng thời), chủ yếu dùng thuốc cisplatin liều thấp hoặc thuốc hóa trị khác.
Ngoài ra, EBRT cũng được áp dụng cho người không thể điều trị hóa chất, không thể phẫu thuật an toàn hoặc không muốn phẫu thuật. Phương pháp này còn giúp kiểm soát ung thư đã lan đến các khu vực khác.
2. Xạ trị trong
Xạ trị trong là phương pháp đưa nguồn phóng xạ vào trong hoặc gần khối u để tiêu diệt tế bào ung thư trong thời gian ngắn. Kỹ thuật thường dùng là xạ trị trong khoang, trong đó nguồn phóng xạ được đặt vào thiết bị đặt trong âm đạo, đôi khi cả cổ tử cung. Phương pháp này thường kết hợp với xạ trị ngoài để nâng cao hiệu quả điều trị.
Có hai hình thức xạ trị trong:
- Suất liều thấp (LDR): thực hiện liên tục trong vài ngày, người bệnh phải nằm viện và giữ nguyên thiết bị chứa phóng xạ. Nhân viên y tế vẫn chăm sóc nhưng hạn chế tiếp xúc để tránh phơi nhiễm.
- Suất liều cao (HDR): tiến hành ngoại trú, chia thành nhiều đợt cách nhau ít nhất một tuần. Mỗi lần, nguồn phóng xạ được đặt và rút ra trong vài phút, người bệnh không cần nằm viện lâu.
Cách đặt nguồn phóng xạ tùy vào tình trạng người bệnh:
- Nếu đã cắt tử cung, nguồn phóng xạ được đặt vào thiết bị dạng ống trong âm đạo.
- Nếu còn tử cung, có thể đặt ống nhỏ (tandem) vào buồng tử cung, kết hợp với thiết bị tròn (ovoids) hoặc đĩa hình tròn (tandem và vòng) gần cổ tử cung.
Lựa chọn kỹ thuật sẽ phụ thuộc vào đặc điểm bệnh lý của từng người.
Có hai phương pháp chính trong xạ trị ung thư cổ tử cung: xạ trị ngoài và xạ trị áp sát (brachytherapy)
Tìm hiểu thêm:
- Tầm Soát Ung Thư Cổ Tử Cung: Quy Trình, Chi Phí, Địa Chỉ Uy Tín
- Các Giai Đoạn Ung Thư Cổ Tử Cung: Dấu Hiệu, Tiên Lượng Và Phương Pháp Điều Trị
Xạ trị ung thư cổ tử cung bao nhiêu tiền?
Chi phí xạ trị ung thư cổ tử cung không cố định, mà phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, loại kỹ thuật xạ trị, số lần điều trị cũng như bệnh viện thực hiện. Thông thường, mỗi lần xạ trị có thể dao động từ 500.000 đồng đến trên 5.000.000 đồng, với tổng chi phí cho cả liệu trình có thể lên đến hàng chục triệu đồng. Bảo hiểm y tế thường được chi trả phần lớn chi phí, từ đó giảm bớt gánh nặng tài chính. Vì vậy, để biết chi phí cụ thể người bệnh nên tham khảo trực tiếp tại bệnh viện đang điều trị.
Tác dụng phụ của xạ trị ung thư cổ tử cung
Trong quá trình điều trị ung thư cổ tử cung bằng xạ trị, người bệnh có thể gặp phải nhiều tác dụng phụ khác nhau. Phần lớn các triệu chứng này chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn và thường cải thiện dần trong vài tuần sau khi kết thúc liệu trình. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp tác dụng phụ xuất hiện muộn, kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm sau điều trị.
1. Tác dụng phụ ngắn hạn (thường xảy ra trong hoặc ngay sau điều trị)
- Da vùng chiếu xạ có thể bị đỏ nhẹ, khô, bong tróc hoặc trở nên nhạy cảm hơn bình thường.
- Người bệnh thường cảm thấy đau rát, khó chịu, có thể kèm theo chảy dịch hoặc viêm nhẹ.
- Xạ trị có thể tác động đến hoạt động nội tiết, làm rối loạn kinh nguyệt, thậm chí gây mãn kinh sớm.
- Tiêu chảy, buồn nôn, nôn ói là các phản ứng phổ biến do xạ trị vùng bụng – chậu.
- Cơ thể dễ suy nhược, thiếu năng lượng, giảm khả năng tập trung trong sinh hoạt hằng ngày.
- Xuất hiện cảm giác buốt, khó chịu khi đi tiểu, đi tiểu nhiều lần, thậm chí có lẫn máu trong nước tiểu.
- Xạ trị có thể làm giảm hồng cầu (gây thiếu máu), giảm bạch cầu (tăng nguy cơ nhiễm trùng) và giảm tiểu cầu (dễ chảy máu, bầm tím).
2. Tác dụng phụ dài hạn (xuất hiện muộn, kéo dài nhiều tháng hoặc nhiều năm)
- Làm giảm khả năng quan hệ tình dục, gây đau và ảnh hưởng đến chất lượng đời sống vợ chồng.
- Người bệnh có thể gặp tình trạng chảy máu trực tràng, hẹp trực tràng hoặc rối loạn nhu động ruột.
- Khó kiểm soát tiểu tiện, tiểu gấp, tiểu rắt hoặc các rối loạn đường tiểu khác.
- Xạ trị vùng chậu có thể khiến xương giòn hơn, tăng nguy cơ gãy xương, đặc biệt là xương chậu.
- Một số phụ nữ có thể bị sưng chân kéo dài do tắc nghẽn hệ bạch huyết sau xạ trị.
- Xạ trị có thể làm giảm hoặc mất hẳn khả năng mang thai, dẫn đến vô sinh vĩnh viễn ở một số trường hợp.
Xạ trị có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy cho người bệnh
Lưu ý khi xạ trị ung thư cổ tử cung
Bên cạnh việc hiểu rõ tác dụng phụ và các phương pháp trong xạ trị bệnh ung thư cổ tử cung, bạn cũng cần nắm được những lưu ý quan trọng để kết quả điều trị hiệu quả hơn.
- Khám và xét nghiệm tổng quát, trao đổi kỹ với bác sĩ trước khi điều trị: Bạn hãy thực hiện đầy đủ xét nghiệm máu, chức năng tim, gan, thận để đảm bảo đủ sức khỏe. Hỏi rõ về phác đồ, thời gian và tác dụng phụ để chuẩn bị tốt nhất.
- Ăn uống khoa học, chia nhỏ bữa, uống đủ nước, tránh rượu bia và đồ cay nóng: Bạn nên ưu tiên thực phẩm dễ tiêu như rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt. Chia nhỏ bữa ăn, uống đủ nước mỗi ngày. Tránh hoàn toàn rượu bia và đồ cay nóng.
- Giữ da vùng chiếu xạ sạch, khô, tránh ma sát và hóa chất mạnh: Bạn hãy giữ da sạch, khô, tránh ma sát, không dùng mỹ phẩm chứa cồn hay hương liệu. Mặc đồ rộng, mềm, thoáng khí.
- Theo dõi tác dụng phụ và báo ngay cho bác sĩ: Bạn hãy báo ngay cho bác sĩ khi có tiêu chảy, buồn nôn, tiểu buốt, tiểu máu hoặc đau bất thường.
- Tái khám đúng hẹn, chăm sóc lâu dài để phòng ngừa biến chứng muộn: Giúp phát hiện sớm biến chứng muộn như khô âm đạo, phù hạch, loãng xương hoặc rối loạn tiểu tiện.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Bạn cần ngủ đủ, tập thể dục nhẹ, không hút thuốc, hạn chế rượu bia và giữ tinh thần tích cực để phục hồi tốt hơn.
Bạn nên trao đổi kỹ với bác sĩ về phác đồ và những lưu ý cần thiết trước khi bắt đầu xạ trị
Kết luận
Xạ trị ung thư cổ tử cung không chỉ là một phương pháp điều trị mà còn là hy vọng cải thiện sức khỏe lâu dài. Quá trình điều trị cần có sự đồng hành chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa và hệ thống thiết bị tiên tiến để đảm bảo an toàn. Tại Bệnh viện Đại học Phenikaa, cả hai phương pháp xạ trị ngoài và xạ trị trong đều được thực hiện bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm với hệ thống máy móc hiện đại, đảm bảo độ chính xác cao và an toàn tối ưu cho người bệnh. Để tìm hiểu rõ hơn và được tư vấn trực tiếp từ chuyên gia, vui lòng liên hệ hotline 1900 886648 ngay hôm nay.
